Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές που επέρχονται αφορά την κληρονομική σύμβαση η οποία εν ολίγοις θα δίνει τη δυνατότητα στον διαθέτη να μοιράζει την περιουσία του εν ζωή. Πρόκειται δηλαδή για συμφωνία ανάμεσα στον διαθέτη και τους κληρονόμους του και μπορεί να γίνει όσο εκείνος είναι εν ζωή. Πρόκειται για μια πρακτική που εφαρμόζεται ευρέως σε πολλές χώρες του εξωτερικού, αλλά στην Ελλάδα μέχρι σήμερα παρέμενε νομικά απαγορευμένη. Η κληρονομική σύμβαση θα είναι δεσμευτική για όλα τα μέρη, χωρίς δυνατότητα μονομερούς ανάκλησης, εκτός αν κάποιος κληρονόμος υποπέσει σε σοβαρό παράπτωμα, όπως η τέλεση κακουργήματος. Παράλληλα, θα μπορεί να ακυρωθεί δικαστικά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως πλάνη, απάτη ή απειλή.
Μια ακόμη καινοτομία είναι ότι θα προβλέπεται η δυνατότητα να καθίσταται κάποιος κληρονόμος εφόσον συναινεί στην παροχή κάποιου ανταλλάγματος στον κληρονομούμενο. Σε περίπτωση που ο κληρονόμος δεν εκπληρώνει την παροχή στην οποία δεσμεύθηκε, τότε ο κληρονομούμενος μπορεί να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση. Έτερη αλλαγή προωθείται αφορά αλλαγές στα μερίδια, στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει διαθήκη ή κληρονομική σύμβαση. Μέχρι σήμερα, όταν δεν υπάρχει διαθήκη, ο σύζυγος κληρονομεί το 1/2 της περιουσίας, ενώ αν υπάρχουν παιδιά το 1/4.
Με τις προωθούμενες αλλαγές ο επιζών σύζυγος θα λαμβάνει το 1/3 της κληρονομιάς, στην περίπτωση που κληρονομεί μαζί με ένα παιδί. Εάν υπάρχουν δύο ή παραπάνω παιδιά, τότε ο επιζών σύζυγος λαμβάνει το 1/4, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα. Η θέση του επιζώντος συζύγου ενισχύεται και στην περίπτωση που δεν υπάρχουν γονείς και παιδιά του διαθέτη, αφού θα καθίσταται αποκλειστικός κληρονόμος, χωρίς να έχει δικαιώματα η τρίτη σειρά διαδοχής, δηλαδή παππούδες, θείοι και ξαδέλφια.
Στο προωθούμενο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται και πρόβλεψη για τους συντρόφους εκτός γάμου, οι οποίοι πλέον θα έχουν κληρονομικά δικαιώματα υπό όρους όπως, για παράδειγμα, να μην υπάρχει επιζών σύζυγος ή σύντροφος με σύμφωνο συμβίωσης του κληρονομούμενου, αλλά ούτε και άλλος συγγενής που κληρονομεί εξ αδιαθέτου. Δηλαδή, ο σύντροφος σε ελεύθερη σχέση κληρονομεί μόνο όταν δεν υπάρχουν συγγενείς μέχρι τετάρτου βαθμού, ενώ βασικός όρος είναι το ζευγάρι να συζούσε μόνιμα σε ελεύθερη ένωση για τουλάχιστον τρία χρόνια.
Με την προϋπόθεση της συμβίωσης επί τριετία, ο σύντροφος θα δικαιούται την αποκλειστική χρήση του ακινήτου που χρησίμευε ως κύριος τόπος διαμονής του, χωρίς αντάλλαγμα, για χρονικό διάστημα ενός έτους από τον θάνατο του κληρονομουμένου. Σημειώνεται ότι σύζυγοι, σύντροφοι με σύμφωνο συμβίωσης και υπό τις ίδιες προϋποθέσεις και οι σύντροφοι σε ελεύθερη σχέση, δικαιούνται την οικοσκευή που χρησιμοποιούσαν από κοινού με τον κληρονομούμενο.
Η Νόμιμη Μοίρα
Σημαντική αλλαγή προωθείται και για τον θεσμό της νόμιμης μοίρας, που εφαρμόζεται όταν υπάρχει διαθήκη, αλλά έχουν παραλειφθεί από αυτή τα παιδιά και ο επιζών σύζυγος του κληρονομουμένου. Σήμερα, εάν η κληρονομιά περιλαμβάνει ακίνητα ή κινητά περιουσιακά στοιχεία, ο νόμιμος μεριδιούχος αποκτά αυτόματα κυριότητα, δηλαδή οι συγκληρονόμοι γίνονται συγκύριοι σε όλα τα ακίνητα που μπορεί να είχε ο εκλιπών. Συχνά, οι διαφορές μεταξύ των προσώπων δεν τους επιτρέπουν να προχωρήσουν σε αξιοποίηση των ακινήτων και η κληρονομιά απαξιώνεται. Με τη νέα διάταξη που προωθείται, θα υπάρχει μόνο αξίωση χρηματικής αποζημίωσης από την κληρονομιά, με τον νόμιμο μεριδιούχο να ζητάει από τους κληρονόμους να του καταβάλλουν σε χρήματα το ποσό που δικαιούται.
Ένα άλλο ζήτημα που αντιμετωπίζεται με το νομοσχέδιο αφορά τις ιδιόγραφες διαθήκες. Με βάση τις νέες προβλέψεις η ιδιόγραφη διαθήκη πρέπει να παραδίδεται στον συμβολαιογράφο, που θα τη δημοσιεύει μετά τον θάνατο του διαθέτη. Οταν με τη διαθήκη αυτή θα εγκαθίστανται ως κληρονόμοι συγγενικά πρόσωπα πλην των στενών συγγενών, για να παραχθούν έννομα αποτελέσματα θα πρέπει η διαθήκη να κηρυχθεί κυρία, δηλαδή να βεβαιωθεί πέραν πάσης αμφιβολίας η γνησιότητά της και ότι αυτή είναι πράγματι γραμμένη από το χέρι του διαθέτη. Έτσι, επιβάλλεται πλέον γραφολογική πραγματογνωμοσύνη από ειδικό επιστήμονα, προϋπόθεση που ισχύει και σε περιπτώσεις που κάποιος κληρονόμος βρει την ιδιόχειρη διαθήκη διαθέτη έπειτα από χρόνια.
Τα χρέη
Αλλαγές προωθούνται και για τα χρέη των θανόντων που στην πλειονότητα των περιπτώσεων οδηγούσαν σε αποποιήσεις κληρονομιάς. Μέχρι σήμερα, ο κληρονόμος ευθύνεται και με τη δική του περιουσία για τις υποχρεώσεις της κληρονομιάς, ενώ με βάση τις διατάξεις του νομοσχεδίου, ο κληρονόμος δεν ευθύνεται με την ατομική του περιουσία για τις υποχρεώσεις της κληρονομιάς.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι κληρονόμοι δεν θα έχουν καμία ευθύνη για τα χρέη της κληρονομιάς, με τους δανειστές να ικανοποιούνται μόνο από το ενεργητικό αυτής. Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις της κληρονομιάς αποχωρίζονται αυτοδικαίως από την περιουσία του κληρονόμου και αποτελούν χωριστή ομάδα που διοικείται από δικαστικό εκκαθαριστή. Στο τέλος της διαδικασίας, αν απομείνει κληρονομική περιουσία, θα αποδίδεται στους κληρονόμους ανάλογα με το μερίδιό τους.
Τέλος, καταργείται η αίρεση χηρείας, η διάταξη βάσει της οποίας κάποιος μπορούσε να αφήσει την περιουσία στον σύζυγό, με την προϋπόθεση αυτός να μην ξαναπαντρευτεί, ενώ μεταρρυθμίζεται η διάταξη για την κατάρτιση έκτακτης διαθήκης σε κατάσταση ανάγκης και πλέον θα μπορεί να συνταχθεί σε όλες τις περιπτώσεις όπου κάποιος διατρέχει άμεσο κίνδυνο θανάτου.
euro2day.gr
Newsroom
