Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενδέχεται να γίνει παγκόσμιος πρωτοπόρος στην απαγόρευση της χρήσης των κοινωνικών δικτύων από παιδιά, όπως προκύπτει από μια νέα πρόταση που κερδίζει έδαφος στις Βρυξέλλες. Η πρόταση, η οποία προωθείται από την Ελλάδα και έχει ήδη τη στήριξη ψηφιακά πρωτοπόρων χωρών όπως η Γαλλία και η Ισπανία, στοχεύει να θέσει νέους κανόνες που θα περιορίσουν σημαντικά τη χρήση των social media από παιδιά, εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για τις επιπτώσεις της υπερβολικής παραμονής στο διαδίκτυο.
Το θέμα έχει αποκτήσει παγκόσμιο ενδιαφέρον, ιδίως μετά την απόφαση της Αυστραλίας να καθορίσει ως ελάχιστη ηλικία τα 16 έτη για τη δημιουργία λογαριασμού σε ορισμένες πλατφόρμες Κοινωνικής Δικτύωσης, από τα τέλη του έτους. Σύμφωνα με έγγραφο που έλαβε στη διάθεσή του το Politico, οι χώρες ζητούν από τις Βρυξέλλες να προχωρήσουν ακόμη περισσότερο, θεσπίζοντας μια ενιαία ηλικία «ψηφιακής ενηλικίωσης» στην Ε.Ε. Κάτω από αυτό το ηλικιακό όριο, οι ανήλικοι θα χρειάζονται γονική συναίνεση για να χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα, γεγονός που σημαίνει ότι τα παιδιά δεν θα μπορούν αυτόματα να έχουν πρόσβαση σε δημοφιλείς εφαρμογές όπως το TikTok, το Instagram και το Snapchat.
Η πρόταση αναμένεται να συζητηθεί από τους Υπουργούς Ψηφιακής Πολιτικής της Ε.Ε. σε Συνεδρίαση στις αρχές Ιουνίου. Έρχεται τη στιγμή που η Δανία προετοιμάζεται να αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. για ένα εξάμηνο, έχοντας ήδη δεσμευτεί να αναλάβει πρωτοβουλίες στις Βρυξέλλες. «Η προστασία των παιδιών μας στο διαδίκτυο θα αποτελέσει βασική προτεραιότητα της επερχόμενης δανέζικης προεδρίας της Ε.Ε.», δήλωσε η Υπουργός Ψηφιακών Υποθέσεων της Δανίας, Καρολάιν Στάγκε Όλσεν. Η Πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντερίκσεν, έχει επίσης δηλώσει ότι υποστηρίζει την απαγόρευση των social media για άτομα κάτω των 15 ετών.
Η πρόταση εστάλη την Πέμπτη σε άλλα Κράτη-μέλη για να ζητηθεί η στήριξή τους ενόψει του Συμβουλίου, σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο με γνώση της διαδικασίας. Αυτό καταδεικνύει ότι οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δεν είναι ικανοποιημένες με τον ρυθμό δράσης των ρυθμιστικών Αρχών στις Βρυξέλλες και ενώνουν τις δυνάμεις τους για να προστατεύσουν τα παιδιά από την υπερβολική έκθεση στον ψηφιακό κόσμο. Η προστασία των ανηλίκων από τους κινδύνους και τις βλάβες του διαδικτύου «απαιτεί συλλογική δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο», αναφέρει η πρόταση.
Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται έπειτα από προσπάθεια ενός έτους του Γάλλου Προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν. «Πρέπει να ξαναπάρουμε τον έλεγχο της ζωής των παιδιών και των εφήβων μας στην Ευρώπη και να επιβάλλουμε ψηφιακή ενηλικίωση στα 15, όχι νωρίτερα», δήλωσε τον Απρίλιο του 2024, εισάγοντας τον όρο «ψηφιακή ενηλικίωση» για να περιγράψει τη νομική ηλικία κάτω από την οποία τα παιδιά δεν θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ορισμένες διαδικτυακές δραστηριότητες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται ήδη πάνω σε ορισμένα μέτρα βάσει υφιστάμενων κανονισμών όπως ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act), που καθορίζει κανόνες για τις διαδικτυακές πλατφόρμες. Ωστόσο, η νέα πρόταση πηγαίνει πολύ πιο πέρα, προτείνει υποχρεωτική, ενσωματωμένη επαλήθευση ηλικίας και γονικό έλεγχο στις συσκευές, καθώς και την καθιέρωση «ευρωπαϊκών προτύπων» για τον περιορισμό εθιστικών τεχνικών σχεδίασης. Αυτές περιλαμβάνουν λειτουργίες όπως η αυτόματη αναπαραγωγή, η εξατομίκευση και τα αναδυόμενα παράθυρα, που έχουν σχεδιαστεί για να διατηρούν τους χρήστες ενεργούς για περισσότερο χρόνο.
Το έγγραφο προτείνει η επαλήθευση της ηλικίας να γίνεται σε επίπεδο συσκευής, κάτι στο οποίο πιθανώς θα αντιταχθούν Εταιρείες όπως η Apple και η Google. Οι ίδιες οι πλατφόρμες, με κυριότερη τη Meta, πιέζουν για λύσεις σε επίπεδο εφαρμογής ή καταστήματος εφαρμογών, ενώ οι πάροχοι λειτουργικών συστημάτων και κατασκευαστές συσκευών υποστηρίζουν ότι οι λύσεις πρέπει να εφαρμοστούν σε επίπεδο συσκευής, μια διαφωνία που, σύμφωνα με υποστηρικτές της ρύθμισης, θα μπορούσε να καθυστερήσει σημαντικά την πρόοδο. Καμία από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που κλήθηκαν να σχολιάσουν, TikTok, Meta, X και Google, δεν απάντησε στο αίτημα για δήλωση σχετικά με την πρόταση.
Η Γαλλία έχει ήδη ψηφίσει μέτρα το 2023 για τον αποκλεισμό πρόσβασης στα social media για παιδιά κάτω των 15 ετών, αν και δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί πλήρως. Η Υφυπουργός Ψηφιακής Πολιτικής της Γαλλίας, Κλάρα Σαπάζ, έχει πραγματοποιήσει εκστρατεία ώστε να πείσει και άλλα Κράτη-μέλη να στηρίξουν την πρόταση για πανευρωπαϊκή δράση τους τελευταίους μήνες. Οι Έλληνες, που ηγούνται της πρωτοβουλίας, διεξάγουν παρόμοια εκστρατεία, αν και, σύμφωνα με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, δεν θεωρούν αποτελεσματική μια καθολική απαγόρευση. Αντ’ αυτού, προτείνουν την επικέντρωση στην επαλήθευση ηλικίας και την υποχρέωση των πλατφορμών να σχεδιάζουν τις υπηρεσίες τους με γνώμονα τους ανηλίκους, αποφεύγοντας τα εθιστικά χαρακτηριστικά. Ως εκ τούτου, πολλές από τις προτάσεις παραμένουν γενικού χαρακτήρα. Η πρόταση φέρει τις υπογραφές της Σαπάζ, του Έλληνα Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρη Παπαστεργίου και του Ισπανού Υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής Όσκαρ Λόπες Αγέδα.
ΑΜΠΕ
«The New Daily Mail»
Newsroom