Ωστόσο, ο Grimheden τόνισε ότι η διακοπή των δραστηριοτήτων δεν θα εξυπηρετούσε καλύτερα την αποστολή του Οργανισμού, επειδή είναι απαραίτητος ο έλεγχος της ελληνικής Κυβέρνησης. «Αν η Frontex αποχωρούσε από την Ελλάδα, δεν θα υπήρχε πλέον κανένας τρόπος να μάθουμε πώς οι αρχές διαχειρίζονται τους αφικνούμενους μετανάστες. Ο οργανισμός εξασφαλίζει εποπτεία και διαφάνεια», δήλωσε. Έτσι, απομένει η ενδεχόμενη προσφυγή προς την Επιτροπή για ανάληψη δράσης, καθώς, σύμφωνα με τον Grimheden, οι Βρυξέλλες ελέγχουν τη μεγαλύτερη μερίδα της χρηματοδότησης για τη στήριξη των ελληνικών συνόρων. «Πρέπει να υπάρξει κάποιο είδος τιμωρίας. Η Επιτροπή είναι από μόνη της ικανή να ξεκινήσει διαδικασίες παράβασης κατά Κράτους μέλους», είπε ο Grimheden. «Η Frontex δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα μόνη της».
Υπονόησε, επίσης, ότι η Επιτροπή θα μπορούσε να συνδέσει την πρόοδο της Ελλάδας στα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών με την πρόσβασή της σε κονδύλια. Σε ακραία περίπτωση, εάν η Αθήνα συνεχίσει να αγνοεί τις υποχρεώσεις της απέναντι στους μετανάστες, η Επιτροπή θα μπορούσε να κινήσει νομικές διαδικασίες ενώπιον του Δικαστηρίου της Ε.Ε. Οι δηλώσεις του Grimheden έρχονται λίγο μετά από απειλή του Οργανισμού να διακόψει τη χρηματοδότηση για σκάφη του Λιμενικού, τα οποία συγχρηματοδοτούνται με τη Frontex, εάν η Ελλάδα δεν εφαρμόσει βασικές συστάσεις πολιτικής για τη μετανάστευση. Η Επιτροπή δεν απάντησε σε επανειλημμένα αιτήματα για σχόλιο, γράφει το Politico.
Τον Μάιο του 2023, η Ε.Ε. κάλεσε την Ελλάδα να ερευνήσει καταγγελίες για εγκατάλειψη μεταναστών στη θάλασσα και για απελάσεις από τις ελληνικές Αρχές. Η Ελλάδα έχει σήμερα 13 ανοικτές υποθέσεις που σχετίζονται με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεταναστών, ο μεγαλύτερος αριθμός περιστατικών σε ολόκληρη την Ε.Ε.. Το 2024, σχεδόν το ένα τρίτο των 56 ανοικτών υποθέσεων της Frontex αφορούσαν την Ελλάδα. «Η Ελλάδα παραμένει το μεγαλύτερό μας πρόβλημα όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα», δήλωσε ο Grimheden, που υπηρετεί ως Υπεύθυνος Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex από το 2021.
Το 2023, ο Grimheden είχε προτείνει επίσης προσωρινή αναστολή των δραστηριοτήτων της Frontex στην Ελλάδα λόγω παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων, κάτι που μπορεί να πράξει ο Οργανισμός βάσει του Άρθρου 46. Ωστόσο, εάν ο Οργανισμός αναστείλει την αποστολή του, αυτό θα σήμαινε την αποχώρηση σκαφών, συνοριοφυλάκων και αεροσκαφών από έναν από τους πιο πολυσύχναστους διαδρόμους μετανάστευσης στην Ευρώπη. Η Frontex είχε ήδη πει στο Politico ότι είχε κάνει συγκεκριμένες προτάσεις προς την Ελλάδα, με πιθανά επακόλουθα σε περίπτωση αγνόησής τους.
Στο πιο πρόσφατο περιστατικό στις 3 Απριλίου, τουλάχιστον επτά μετανάστες, ανάμεσά τους δύο παιδιά, έχασαν τη ζωή τους όταν το σκάφος τους βυθίστηκε κοντά στη Λέσβο, μετά από επέμβαση του Λιμενικού Σώματος, σύμφωνα με καταγγελία που έλαβε η Frontex. Ο Οργανισμός έχει ξεκινήσει έρευνα και συγκεντρώνει φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό, καθώς και μαρτυρίες επιζώντων, ενώ απευθύνεται σε Έλληνες αξιωματούχους για σχόλια. Αξιωματούχος του Λιμενικού δήλωσε ότι η καταγγελία προήλθε από έναν από τους 23 διασωθέντες μετανάστες. Το Λιμενικό υποστήριξε ότι το σκάφος ήταν υπερφορτωμένο, γεγονός που οδήγησε στην ανατροπή του.
Πολλές από τις ανοικτές υποθέσεις σχετίζονται με τις φερόμενες εξαναγκαστικές απομακρύνσεις χιλιάδων ανθρώπων στα χερσαία σύνορα και στη θάλασσα. Η πρακτική αυτή, γνωστή ως επαναπροώθηση (pushback), είναι παράνομη βάσει της Σύμβασης του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και του Διεθνούς Δικαίου. Τον Ιανουάριο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε τις ελληνικές Αρχές ένοχες για συστηματικές επαναπροωθήσεις και παραβίαση της νομοθεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ίδια η Frontex αντιμετώπισε κατηγορίες για παρατυπίες στη διαχείριση των μεταναστών και χρήση τακτικών επαναπροώθησης το 2022, γεγονός που οδήγησε στην παραίτηση του επικεφαλής της.
«Το ανθρωπιστικό έργο του Λιμενικού Σώματος είναι αδιαμφισβήτητο και γι’ αυτό αναγνωρίζεται διαχρονικά», δήλωσε στον POLITICO ο εκπρόσωπος Τύπου του Λιμενικού Σώματος, Νικόλαος Αλεξίου. «Σε περίπτωση πιθανών αποκλίσεων από την απαιτούμενη συμπεριφορά, ενεργοποιούνται εσωτερικοί μηχανισμοί διερεύνησης και εποπτείας, ανεξάρτητα ή παράλληλα με τις δικαστικές διαδικασίες ή τις έρευνες από άλλες αρμόδιες Αρχές. Το Λιμενικό Σώμα συνεργάζεται πλήρως με αυτές τις Αρχές».
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου της ελληνικής Κυβέρνησης την περασμένη εβδομάδα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης απάντησε στο δημοσίευμα του Politico σχετικά με το ότι η Frontex εξετάζει την απόσυρση χρηματοδότησης για σκάφη του Λιμενικού, λέγοντας ότι δεν υπήρξε καμία επίσημη απειλή από τον Οργανισμό. «Η χώρα μας είναι εκείνη που προστατεύει τα θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης στη συντριπτική πλειονότητα των αφίξεων», είπε. «Σε κάθε περίπτωση, η Frontex διερευνά όλες τις καταγγελίες, ακόμη και αυτές από μη επιβεβαιωμένες πηγές». Αξιωματούχοι της ελληνικής Κυβέρνησης δεν απάντησαν σε αίτημα για σχόλιο.
Newsroom με πληροφορίες από το euro2day.gr
