Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες νέα εργαλεία χρηματοδότησης στον τομέα της άμυνας. Ειδικότερα, υπήρξε συμφωνία για χορήγηση δανείων 150 δισ. ευρώ στα κράτη μέλη για την πραγματοποίηση αμυντικών δαπανών, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν με ευρωομόλογα που θα εκδώσει η Κομισιόν. Επιπλέον, επιτεύχθηκε συναίνεση για τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων του μπλοκ που διέπουν τα χρέη και τα ελλείμματα, ώστε οι χώρες να ξοδεύουν περισσότερα για την άμυνα.
Οι 27 ηγέτες κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει λεπτομερείς προτάσεις για τις δύο πρωτοβουλίες, οι οποίες στη συνέχεια θα χρειαστούν επίσημη έγκριση από τις κυβερνήσεις. Οι ηγέτες δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν στην έκδοση κοινού ανακοινωθέντος σχετικά με την Ουκρανία καθώς η Ουγγαρία ακολούθησε την απειλή της και άσκησε βέτο. Όπως ανέφερε αξιωματούχος της Ε.Ε., οι ηγέτες ενέκριναν κείμενο στήριξης στην Ουκρανία χωρίς την Ουγγαρία. Η Λιθουανία ήταν ιδιαίτερα ισχυρός υποστηρικτής της ένταξης της Ουκρανίας, προτείνοντας την εξής διατύπωση: «Η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ είναι σημαντική εγγύηση ασφάλειας για το μέλλον της Ουκρανίας, είναι ευρωπαϊκό συμφέρον να επιταχυνθεί η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, βάσει συμφωνημένων αρχών και κριτηρίων, αλλά το αργότερο έως το 2030», δήλωσαν οι δύο αξιωματούχοι.
To Κείμενο των Συμπερασμάτων
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τα συμπεράσματα για την Άμυνα, χαιρετίζοντας την πρόταση της Επιτροπής για ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ως άμεσο μέτρο, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο «σε όλα τα Κράτη μέλη». Στα συμπεράσματα επισημαίνεται ότι η Ε.Ε. θα επιταχύνει την κινητοποίηση των απαραίτητων μέσων και της χρηματοδότησης προκειμένου να ενισχύσει την ασφάλεια της Ε.Ε. και την προστασία των πολιτών της. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι: «Η Ε.Ε. θα ενισχύσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα, θα μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κρίσιμα κενά όσον αφορά τις δυνατότητές της και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση ανάλογα σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις απαιτούμενες ποσότητες και στον απαιτούμενο ρυθμό. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας».
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης και, μεταξύ άλλων: «Χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει στο Συμβούλιο την ενεργοποίηση, με συντονισμένο τρόπο, της εθνικής ρήτρας διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως άμεσο μέτρο και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του Συμβουλίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο σε όλα τα κράτη μέλη». Καλωσορίζεται, επίσης, η πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει πρόταση για ένα νέο μέσο της Ε.Ε. που θα παρέχει στα κράτη μέλη δάνεια που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. ύψους έως 150 δισεκατομμυρίων ευρώ και καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει την πρόταση αυτή επειγόντως.
Ομοίως, καλωσορίζεται η πρόσφατη επιστολή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και τα σχέδια για ενίσχυση της υποστήριξης της Τράπεζας προς την ευρωπαϊκή βιομηχανία ασφάλειας και άμυνας, διαφυλάσσοντας παράλληλα τις λειτουργίες και την ικανότητα χρηματοδότησής της, και καλεί το Συμβούλιο των Διοικητών της ΕΤΕπ να συνεχίσει επειγόντως να προσαρμόζει τις πρακτικές της ΕΤΕπ για δανεισμό στην αμυντική Βιομηχανία, στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Παράλληλα, υπογραμμίζεται η σημασία της κινητοποίησης ιδιωτικής χρηματοδότησης για την αμυντική βιομηχανία και η Επιτροπή καλείται να εξετάσει σχετικά μέτρα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσδιορίζει τον κατάλογο τομέων προτεραιότητας για δράση σε επίπεδο Ε.Ε., λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με το έργο που έχει ήδη γίνει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας και σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ: Αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, συστήματα πυροβολικού, συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων ακριβείας βαθιάς κρούσης· πυραύλους και πυρομαχικά, drones και συστήματα anti-drone, στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης, μεταξύ άλλων σε σχέση με την προστασία του διαστήματος και των υποδομών ζωτικής σημασίας, στρατιωτική κινητικότητα, κυβερνοχώρος, τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος. Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι η προστασία και η άμυνα όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της Ε.Ε. συμβάλλει στην ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της, ιδίως όσον αφορά τα ανατολικά σύνορα της Ε.Ε., λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές που θέτουν η Ρωσία και η Λευκορωσία. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λαμβάνει υπόψη τις απειλές στα υπόλοιπα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τονίζει τη σημασία της Άμυνάς τους.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει επίσης ότι μια ισχυρότερη και πιο ικανή Ε.Ε. στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και θα είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα Κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας. Καλεί τα Κράτη μέλη της Ε.Ε. που είναι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να συντονιστούν πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2025. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους εκτός Ε.Ε.. Επισημαίνεται, επίσης, ότι τα παραπάνω δεν θίγουν τον ειδικό χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι «προσβλέπει στη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας», που θα παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περί τα μέσα Μαρτίου και σημειώνει ότι θα επανέλθει στο θέμα της Άμυνας, στις Συνόδους του Μαρτίου και του Ιουνίου.
Η ανακοίνωση για την Ουκρανία
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πραγματοποίησε ανταλλαγή απόψεων με τον Volodymyr Zelenskyy, Πρόεδρο της Ουκρανίας.
2. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε τις τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά την Ουκρανία. Το κείμενο που εκτίθεται στο έγγραφο EUCO 10/25 υποστηρίχθηκε σταθερά από 26 Αρχηγούς Κρατών ή Κυβερνήσεων.
3. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα στην επόμενη σύνοδό του.
EUCO 10/25
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πραγματοποίησε ανταλλαγή απόψεων με τον Volodymyr Zelenskyy, Πρόεδρο της Ουκρανίας.
2. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στάθηκε από την αρχή στο πλευρό της Ουκρανίας καθώς ασκεί το εγγενές δικαίωμά της για αυτοάμυνα ενάντια στον εκτεταμένο επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας, και θα συνεχίσει να στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας και του λαού της. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει τη συνεχή και ακλόνητη υποστήριξή του για την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της.
3. Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και διεθνή ασφάλεια. Από την έναρξη του πολέμου, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της, με τους εταίρους και τους συμμάχους τους, υπογράμμισαν την ανάγκη να τεθεί τέρμα σε αυτόν μέσω μιας συνολικής, δίκαιης και διαρκούς ειρήνης βασισμένης στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει όλες τις προσπάθειες για την επίτευξη μιας τέτοιας ειρήνης.
4. Ενόψει της νέας δυναμικής των διαπραγματεύσεων που θα πρέπει να οδηγήσουν σε μια τέτοια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία των ακόλουθων αρχών:
- α) Δεν μπορούν να γίνουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία·
- β) Δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις που επηρεάζουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς τη συμμετοχή της Ευρώπης. Η ασφάλεια της Ουκρανίας, της Ευρώπης, της διατλαντικής και της παγκόσμιας ασφάλειας είναι αλληλένδετες.
- γ) Οποιαδήποτε εκεχειρία ή κατάπαυση του πυρός μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο ως μέρος της διαδικασίας που οδηγεί σε μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία.
- δ) Οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία που συμβάλλουν στην αποτροπή μελλοντικής ρωσικής επιθετικότητας.
- ε) Η ειρήνη πρέπει να σέβεται την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
5. Η επίτευξη «ειρήνης μέσω δύναμης» απαιτεί η Ουκρανία να βρίσκεται στην ισχυρότερη δυνατή θέση, με τις ισχυρές στρατιωτικές και αμυντικές δυνατότητες της ίδιας της Ουκρανίας ως βασικό συστατικό. Αυτό ισχύει πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου. Για τον σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει δεσμευμένη, σε συντονισμό με ομοϊδεάτες εταίρους και συμμάχους, να παρέχει ενισχυμένη πολιτική, οικονομική, οικονομική, ανθρωπιστική, στρατιωτική και διπλωματική υποστήριξη στην Ουκρανία και τον λαό της και να εντείνει την πίεση στη Ρωσία, μεταξύ άλλων μέσω περαιτέρω κυρώσεων και ενισχύοντας την επιβολή των υφιστάμενων μέτρων, προκειμένου να αποδυναμώσει την ικανότητά της να συνεχίσει τον επιθετικό της πόλεμο.
6. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία τακτική και προβλέψιμη οικονομική στήριξη. Το 2025, θα παράσχει στην Ουκρανία 30,6 δισεκατομμύρια ευρώ, με εκταμιεύσεις από τη «Διευκόλυνση της Ουκρανίας» που αναμένεται να φτάσουν τα 12,5 δισεκατομμύρια ευρώ και 18,1 δισεκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του G7 ERA που θα αποπληρωθούν από τα απροσδόκητα κέρδη που προέρχονται από ακινητοποιημένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να λάβει ταχέως όλα τα απαραίτητα μέτρα για τον προεφοδιασμό της χρηματοδότησης στο πλαίσιο των ανωτέρω μέσων. Προτρέπει επίσης την Επιτροπή και τα Κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν όλες τις επιλογές στο πλαίσιο της «Διευκόλυνσης για την Ουκρανία» για να αυξήσουν τη χρηματοδοτική στήριξη στην Ουκρανία.
7. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανεξέτασε τις εργασίες που έγιναν για την παροχή στρατιωτικής υποστήριξης στην Ουκρανία. Εκτός από τα κονδύλια που έχουν ήδη δεσμευτεί για την Ουκρανία για φέτος, χαιρετίζει την ετοιμότητα των Κρατών μελών να εντείνουν επειγόντως τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των πιεστικών στρατιωτικών και αμυντικών αναγκών της Ουκρανίας, ιδίως την παράδοση συστημάτων αεράμυνας, πυρομαχικών και πυραύλων, την παροχή της απαραίτητης εκπαίδευσης και εξοπλισμού για τις ουκρανικές ταξιαρχίες και άλλες ανάγκες που μπορεί να έχει η Ουκρανία. Υπογραμμίζει από αυτή την άποψη τον σημαντικό ρόλο της Αποστολής Στρατιωτικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υποστήριξη της Ουκρανίας (EUMAM Ukraine). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο να προωθήσει ταχέως τις εργασίες για πρωτοβουλίες, ιδίως αυτή του Ύπατου Εκπροσώπου, για τον συντονισμό της αυξημένης στρατιωτικής υποστήριξης της Ε.Ε. προς την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της συνιστώσας των στρατιωτικών αναγκών της πρωτοβουλίας G7 ERA.
8. Μια Ουκρανία ικανή να αμυνθεί αποτελεσματικά αποτελεί αναπόσπαστο μέρος οποιωνδήποτε μελλοντικών εγγυήσεων ασφάλειας. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη δεσμεύονται να συμβάλουν στην εκπαίδευση και τον εξοπλισμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και να εντείνουν τις εργασίες για την περαιτέρω υποστήριξη και ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας και την εμβάθυνση της συνεργασίας της με την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.
9. Υπό το πρίσμα των διαπραγματεύσεων για μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη είναι έτοιμα να συμβάλουν περαιτέρω στις εγγυήσεις ασφάλειας βάσει των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων και δυνατοτήτων τους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μεταξύ άλλων διερευνώντας την πιθανή χρήση των μέσων της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (CSDP). Εγγυήσεις ασφαλείας θα πρέπει να αναληφθούν από κοινού με την Ουκρανία, καθώς και με ομοϊδεάτες και εταίρους του ΝΑΤΟ.
10. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι όλη η στρατιωτική υποστήριξη καθώς και οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία θα παρέχονται με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων Κρατών μελών και λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών.
11. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει το εγγενές δικαίωμα της Ουκρανίας να επιλέγει τη μοίρα της, βάσει του Χάρτη του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εντείνει τη στήριξη στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της Ουκρανίας στην πορεία της προς την ένταξη στην Ε.Ε.
12. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή, τη Σλοβακία και την Ουκρανία να εντείνουν τις προσπάθειες για την εξεύρεση εφαρμόσιμων λύσεων στο ζήτημα της διαμετακόμισης φυσικού αερίου, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις ανησυχίες που διατύπωσε η Σλοβακία.
13. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει σε αυτό το θέμα στην επόμενη συνάντηση.
«The New Daily Mail»
Newsroom με πληροφορίες από το euro2day.gr
