«Να του τηλεφωνείς συχνά, να του δείχνεις χάρτες γεμάτους σημαίες και να παίζεις μαζί του …γκολφ»: Αυτές είναι τρεις συμβουλές για όσους θέλουν να διαπραγματευθούν με τον Ντόναλντ Τραμπ, λένε Αμερικανοί δημοσιογράφοι που γνωρίζουν καλά τον νέο Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. «Συμβουλές που θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψιν οι ηγέτες των άλλοτε μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης, που …τρέμουν σε κάθε tweet του Τραμπ», όπως γράφει στην Wall Street Journal, ο διακεκριμένος Καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ, Γουόλτερ Ράσελ Μιντ.
Ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ προετοιμάζεται για τη θριαμβευτική επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, το μέλλον της Ευρώπης εμφανίζεται όλο και πιο επισφαλές και αβέβαιο, χάρη σε μια άρχουσα τάξη, πολιτική και γραφειοκρατική, ανίκανη να διαβάσει το μέλλον. «Η δεύτερη θητεία του Τραμπ θα είναι ακόμη πιο ανατρεπτική από την πρώτη του», γράφει ο Αμερικανός καθηγητής, υπογραμμίζοντας ότι η αυξανόμενη διαφορά μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης θα οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου αλλαγή ισορροπίας. «Οι σύμμαχοι της Αμερικής στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν μια δυσάρεστη πραγματικότητα: η Αμερική θα είναι πιο ισχυρή, ενώ οι Ευρωπαίοι θα είναι πιο αδύναμοι και με μικρότερη επιρροή από ό,τι ήταν εδώ και δεκαετίες», υποστηρίζει ο Μιντ. Ακόμη και σε στρατηγικό επίπεδο, η ευρωπαϊκή επίδοση κρίνεται αποτυχημένη: «Η Ευρώπη είναι πιο ευάλωτη στην αταξία στη Μέση Ανατολή , στη ρωσική επιθετικότητα και στις ληστρικές οικονομικές πολιτικές της Κίνας, από ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά οι απαντήσεις που δίνει είναι ανεπαρκείς και κακοσχεδιασμένες».
Ο νόμος του ισχυρότερου
Οι απειλές από τον εκλεγμένο Πρόεδρο των ΗΠΑ, από την προσάρτηση της Γροιλανδίας, τον έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά ως την επιβολή υψηλών δασμών, κάθε άλλο παρά αστείες είναι. Ανεξάρτητα από το αν και σε ποιο βαθμό ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορέσει να εφαρμόσει αυτά τα σχέδια, η ρητορική αυτή είναι τεράστια και παγκόσμιας σημασίας. Το παρελθόν βέβαια έχει δείξει ότι δεν μπορούν να εκληφθούν όλες οι δηλώσεις του στην ονομαστική τους αξία. Ανεξάρτητα όμως από το αν και σε ποιο βαθμό ο Τραμπ θα εφαρμόσει τις απειλές του, θα προκαλέσει τεράστια ζημιά παγκόσμιας σημασίας.
Ο Τραμπ δεν φαίνεται καν να θέλει να βοηθήσει στην επίλυση πιεστικών παγκόσμιων προβλημάτων. Ούτε δίνει την εντύπωση ότι, ως «Ηγέτης του ελεύθερου κόσμου», όπως θέλουν να αυτοαποκαλούνται οι Πρόεδροι των ΗΠΑ, επιδιώκει να βοηθήσει στην επίλυση πιεστικών παγκόσμιων προβλημάτων. Αντίθετα, κάνει ό,τι μπορεί για να εγκαινιάσει μια νέα εποχή, όπου η διεθνής συνεργασία δεν θα έχει καμία αξία για αυτόν. Ενδιαφέρεται για τη μεγιστοποίηση των συμφερόντων των ΗΠΑ, ανεξάρτητα από τις συμφωνημένες αρχές και κανόνες. Θα ισχύει ο νόμος του ισχυρότερου. Τα ισχυρά Κράτη εκμεταλλεύονταν βέβαια ανέκαθεν τη θέση τους για να εκμεταλλευτούν τα πιο αδύναμα και να προσαρτήσουν το έδαφος και τους πόρους τους. Σχεδόν ουδείς ήλπιζε βέβαια ότι μια δεύτερη θητεία Τραμπ θα ενίσχυε το διεθνές δίκαιο και την πολυμερή συνεργασία. Αλλά ειδικά σε μια εποχή που η διεθνής τάξη που βασίζεται σε κανόνες έχει αποδυναμωθεί δραματικά, η ρητορική του εκλεγμένου Προέδρου στέλνει ένα μοιραίο μήνυμα με παγκόσμια απήχηση.
Ταφόπλακα για τις ευρωπαϊκές ελίτ
Το μήνυμά του νέου Προέδρου των ΗΠΑ προς τους εταίρους και τους εχθρούς είναι σαφές: Η αρχή της κρατικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας, το θεμέλιο του σύγχρονου Διεθνούς Δικαίου, δεν μετράει τελικά τίποτα. Οι περισσότεροι αναλυτές στην Ευρώπη φοβούνται ότι θα είναι τραυματική η μετάβαση από μια Κυβέρνηση Μπάιντεν, που θεωρείτο επιεικής προς τις ευρωπαϊκές αδυναμίες, σε μια πιο ρεαλιστική Κυβέρνηση Τραμπ. «Για τον Μπάιντεν, η συνεννόηση με τη Γερμανία ήταν το θεμέλιο μιας ευφυούς εξωτερικής πολιτικής», λέει ο Καθηγητής Γουόλτερ Ράσελ Μιντ υπογραμμίζοντας πώς αυτή η προσέγγιση ωστόσο αγνόησε σοβαρά τα γερμανικά στρατηγικά λάθη σε σχέση με τη Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν και την άμυνα.
Θλιβερή εικόνα
Ο Αμερικανός Καθηγητής παρουσιάζει μια ανελέητη εικόνα της βαθιάς κρίσης που επηρεάζει τις ευρωπαϊκές ελίτ, οι οποίες ορίζονται ως «ανίκανες να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές, πολιτικές και στρατηγικές προκλήσεις του 21ου αιώνα». Ένα θλιβερό αλλά αληθινό πορτρέτο του τι είναι σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια θλιβερή εικόνα όπως αποδεικνύεται από τις δυσκολίες του Εμμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία, που κατακλύζεται από διαμαρτυρίες και κοινωνική αστάθεια, και η πολιτική κρίση στη Γερμανία. H Ευρώπη πληρώνει ακριβά την απώλεια του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου, ενώ οι πράσινες πολιτικές της απλά έχουν ανοίξει το δρόμο για μια αυξανόμενη οικονομική εξάρτηση για την Κίνα, θέτοντας σε κίνδυνο βασικούς τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία.
Το αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον Αμερικανό Καθηγητή είναι ότι η Ευρώπη εξαρτάται από τις Ηνωμένες Πολιτείες περισσότερο από ποτέ, αλλά έχει όλο και λιγότερη ικανότητα να επηρεάζει τις πολιτικές της. Ως εκ τούτου, ο Μιντ προειδοποιεί: «Η δεύτερη θητεία του Τραμπ θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την ταφόπλακα για τις ευρωπαϊκές ελίτ». Εάν η Ευρώπη αποτύχει να αντιδράσει στις αδυναμίες της και να μειώσει την εξάρτησή της από τις Ηνωμένες Πολιτείες, κινδυνεύει να χάσει οριστικά τον ηγετικό της ρόλο στην παγκόσμια σκηνή. Και ο κόσμος, που αναδύεται σε λίγες ημέρες θα είναι … «μεταευρωπαϊκός», όπως αναφέρει η Wall Street Journal.
naftemporiki.gr
Newsroom