Πυροπροστασία ακινήτων: Ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες στην Αττική απειλούνται με πρόστιμο

Φέτος αναμένεται να είναι ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι, όσον αφορά τις φωτιές, και ήδη έχουν ξεκινήσει οι παρατάσεις και για τα μέτρα πυροπροστασίας ακινήτων σε δάση και για τα ακαθάριστα οικόπεδα. Τα παραπάνω πρόκειται για δύο μέτρα που αφορούν στην προστασία και στην πρόληψη των πυρκαγιών. Το ένα αφορά τα οικόπεδα που αφήνουν στη «μοίρα» τους πολίτες πολλά χρονιά και το άλλο στην προστασία των ακινήτων-σπιτιών σε περιοχές που υπάρχουν δάση και που κινδυνεύουν το καλοκαίρι από φωτιές. Παραδείγματος χάρη τέτοιες περιοχές για την Αττική είναι η Πεντέλη, Ντράφι, Ανθούσα, Ραφήνα, Άγιος Στέφανος, Πάρνηθα, γενικά όλη η Ανατολική και Βορειοανατολική Αττική.

Τονίζεται ότι η πλατφόρμα των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Κλιματικής Κρίσης, η οποία θα παρέχει πρόσβαση στους ιδιοκτήτες ακινήτων που βρίσκονται μέσα ή κοντά σε δάση, δασικές εκτάσεις και περιαστικό πράσινο, αναμένεται να τεθεί σύντομα σε λειτουργία. Αυτό θα επιτρέψει την ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων, ενώ η προθεσμία λήγει 21 Ιουνίου. Οι ιδιοκτήτες μπορούν επίσης να υποβάλλουν τις δηλώσεις τους στους Δήμους τους. Ο αριθμός των υπόχρεων είναι τεράστιος, καθώς εκτιμάται ότι αφορά πάνω από ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες ακινήτων. Μέχρι σήμερα, οι δηλώσεις υποβάλλονταν σε έντυπη μορφή στους οικείους Δήμους. Η εγκύκλιος για τα μέτρα πυροπροστασίας αναφέρει τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες αλλά και πώς γίνονται οι έλεγχοι.

Παράταση έως τις 21 Ιουνίου της προθεσμίας εφαρμογής των μέτρων πυροπροστασίας των δασικών ακινήτων ανακοίνωσε σήμερα ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης. Ο ίδιος τόνισε ότι στόχος της σχετικής νομοθεσίας είναι «να έχουμε την μέγιστη δυνατή κινητοποίηση για ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι που έρχεται» και όχι η επιβολή προστίμων.

Συγκεκριμένα στο περιθώριο του East Mediterranean Gas Forum (EMGF) που πραγματοποιείται στην Αθήνα ο κ. Σκυλακάκης δήλωσε τα εξής: «Από το Μάιο του 2023 ισχύει ο κανονισμός για τα ακίνητα που βρίσκονται μέσα ή κοντά σε δάση, να έχουν τεχνική έκθεση πυροπροστασίας και να υπάρχουν κάποιοι βασικοί καθαρισμοί φέτος γύρω από τα ακίνητα αυτά. Η σχετική ημερομηνία αποφασίσαμε να παραταθεί μέχρι τις 21 Ιουνίου για να διευκολυνθούν οι πολίτες αλλά και οι μηχανικοί δασολόγοι γεωπόνοι που κάνουν τις τεχνικές εκθέσεις, να ολοκληρώσουν το έργο.

»Είναι πολύ σημαντικό, φέτος που ο χειμώνας ήταν παρά πολύ θερμός και έχουμε μειωμένη υγρασία και υψηλές θερμοκρασίες, να υπάρξουν αυτοί οι καθαρισμοί και τα κλαδέματα γύρω από τα σπίτια και να απομακρυνθούν οι καύσιμες ύλες. Γιατί μέσα στα οικόπεδα είναι λογικό ότι δεν μπορεί να παρέμβει το κράτος, είναι δουλειά των ιδιοκτητών να φροντίσουν για την πυροπροστασία μέσα στο οικόπεδο τους και γύρω από το κτίριο τους.

»Ο στόχος αυτών των κανονισμών δεν είναι να μπουν πρόστιμα, είναι να έχουμε τη μέγιστη δυνατή κινητοποίηση για ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι που έρχεται. Σε κάθε περίπτωση, να ξέρουν και οι μηχανικοί, οι δασολόγοι ή οι γεωπόνοι που κάνουν τις σχετικές εκθέσεις ότι ο κανονισμός προβλέπει ενδεικτικά δράσεις. Θα πρέπει οι ίδιοι να πάρουν την απόφαση για την πυροπροστασία των σχετικών κτιρίων. Η έμφαση η δική μας είναι στο να γίνει η προετοιμασία. Τα πρόστιμα δεν είναι σκοπός, ούτε αυτοσκοπός».

Τα μέτρα πυροπροστασίας

Για τη φετινή αντιπυρική περίοδο έτους 2024, στα ακίνητα του πεδίου εφαρμογής με υφιστάμενα κτίρια εφαρμόζονται μόνο τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας:

α) Εξασφάλιση καθαρής από καύσιμες ύλες πρόσβασης στο ακίνητο

β) Τακτικός καθαρισμός ο οποίος περιλαμβάνει τακτικό κλάδεμα και καθαρισμό δένδρων και θάμνων από τυχόν υπάρχοντα ξερά, αραίωμα της μη ανθεκτικής στη φωτιά δενδρώδους βλάστησης, κοπή κλαδιών που εφάπτονται ή βρίσκονται σε μικρή απόσταση από τα εξωτερικά δομικά στοιχεία του κτιρίου, καθαρισμός εδάφους (πευκοβελόνες), κούρεμα χόρτων, τακτικός έλεγχος και συντήρηση του αρδευτικού συστήματος, καθαρισμός στεγών και υδρορροών από καύσιμες ύλες.

γ) Μεταφορά υλικών που τυχόν αποθηκεύονται ελεύθερα στο ακίνητο, όπως απορρίμματα, καυσόξυλα, δοχεία με καύσιμα, χρώματα κ.λ.π σε κλειστό χώρο ή πυράντοχο ερμάριο.

δ) Σύνταξη από τον ή τους ιδιοκτήτες του ακινήτου του σχεδίου προετοιμασίας εκκένωσης, δηλαδή μίας λίστας ελέγχου και ενεργειών που θα αυξήσει τον βαθμό ετοιμότητας σε περίπτωση συμβάντος πυρκαγιάς, στην οποία καταγράφονται οι απαραίτητες ενέργειες πριν την εκκένωση του κτιρίου, καθώς και ο τρόπος διαφυγής των χρηστών από το ακίνητο σε ασφαλές μέρος. Στην περίπτωση ακινήτων με περισσότερες της μίας ιδιοκτησίες το σχέδιο προετοιμασίας εκκένωσης συντάσσεται από το σύνολο των συνιδιοκτητών και αναρτάται σε εμφανές σημείο για την ενημέρωση ενοίκων και κοινού.

ε) Σχεδιασμός των περιμετρικών ζωνών προστασίας, δηλαδή των τριών επιπέδων διαβαθμισμένης προστασίας γύρω από κτίριο όπου γίνεται διαδοχική μείωση των καύσιμων υλών όσο πλησιάζουμε σε αυτό.

Τα πρόστιμα σε όποιον δεν συμμορφώνεται

Μετά τη λήξη της προθεσμίας, θα επιβάλλονται πρόστιμα στους ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις καθαρισμού. Οι ιδιοκτήτες έχουν ένα μήνα από την υποβολή της τεχνικής έκθεσης για να πραγματοποιήσουν τις απαιτούμενες εργασίες καθαρισμού και να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση ότι αυτές ολοκληρώθηκαν. Το μέτρο ισχύει για όλους όσοι κατοικούν σε ακίνητα που βρίσκονται σε οικόπεδα ή γήπεδα σε δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, περιαστικό πράσινο, κηρυγμένες δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις, εντός ακτίνας 300 μέτρων από αυτές, ή εντός πάρκων και αλσών πόλεων και οικιστικών περιοχών.

Τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας περιλαμβάνουν την πρόσβαση στο ακίνητο, τη δημιουργία ζωνών προστασίας, την αποθήκευση υλικών, τον τακτικό καθαρισμό και την εκπόνηση Σχεδίου Προετοιμασίας Εκκένωσης. Σε περίπτωση μη τήρησης των κανονισμών, επιβάλλονται πρόστιμα που αποτελούν έσοδο του οικείου Δήμου.

Συγκεκριμένα:

• Για μη υποβολή του εντύπου αξιολόγησης επικινδυνότητας και της τεχνικής έκθεσης, το πρόστιμο είναι 0,10 ευρώ/τ.μ. για χαμηλής επικινδυνότητας ακίνητα, 0,20 ευρώ/τ.μ. για μεσαίας επικινδυνότητας, 0,30 ευρώ/τ.μ. για υψηλής επικινδυνότητας, και 0,40 ευρώ/τ.μ. για ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας.
• Το ελάχιστο πρόστιμο είναι 250 ευρώ και επιβάλλεται αφού προηγηθεί σύσταση για την τεχνική έκθεση πυροπροστασίας και τη δήλωση υλοποίησης των μέτρων.
• Μετά τη δίμηνη προθεσμία συμμόρφωσης, αν διαπιστωθεί συμμόρφωση, επιβάλλεται μόνο το πρόστιμο των 250 ευρώ. Αν οι δηλώσεις και οι εκθέσεις έχουν υποβληθεί αλλά δεν έχουν εφαρμοστεί τα μέτρα, το πρόστιμο είναι το 50% των προβλεπόμενων προστίμων ανά τ.μ. Αν δεν έχει γίνει καμία ενέργεια συμμόρφωσης, το πρόστιμο είναι 100%.
• Για λάθη που εντοπίζονται κατά την αυτοψία, επιβάλλεται πρόστιμο 250 ευρώ αν δεν διορθωθούν εντός δίμηνου περιθωρίου. Αν τα μέτρα πυροπροστασίας δεν έχουν εφαρμοστεί, επιβάλλεται πρόστιμο 500 ευρώ για κάθε ενότητα μέτρων.

Οι ζώνες προστασίας

Ο σχεδιασμός των περιμετρικών ζωών προστασίας μπορεί να εφαρμοστεί είτε για κάθε μεμονωμένο κτίριο, είτε για συγκροτήματα κτιρίων της ίδιας ή άλλης ιδιοκτησίας εφόσον απέχουν μεταξύ τους απόσταση μικρότερη των πέντε (5,00) μέτρων, κατόπιν συνεννόησης των ιδιοκτητών τους, με ενσωμάτωση του συνόλου αυτών στο «περίγραμμα» βάσει του οποίου θα προσδιοριστούν οι ζώνες προστασίας. Ομοίως, στο «περίγραμμα του κτιρίου» δύναται να περιληφθούν και κατασκευές του περιβάλλοντος χώρου, όπως πέργκολες, στέγαστρα, bbq, κ.ά. Ως προς τις προβλέψεις του κανονισμού για τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας των υποπαρ. 3.1.1, 3.1.2 και 3.1.3 του άρθρου 3 του κεφαλαίου δεύτερου του κανονισμού επισημαίνεται ότι αυτές είναι γενικές, με δυνατότητα αποκκλίσεων, κατόπιν σχετικής κατά περίπτωση τεκμηρίωσης στην τεχνική έκθεση.

Ειδικά για την περίπτωση οικισμών, οριοθετημένων ή μη καθώς και οικιστικών πυκνώσεων που περιβάλλονται στο σύνολό τους από δασικές εκτάσεις, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 4 του Κεφαλαίου Δεύτερου του κανονισμού, προβλέπεται ως προς τη δημιουργία των ζωνών προστασίας ότι αντί της μεμονωμένης εφαρμογής τους σε κάθε ακίνητο, αντιμετωπίζεται το σύνολο του οικισμού ως ενότητα-σύστημα, με τις διαβαθμισμένες περιμετρικές ζώνες προστασίας να διαμορφώνονται πέριξ των ορίων του οικισμού σε συνεννόηση και συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες (Τοπική Αυτοδιοίκηση και οικεία Δασική Υπηρεσία). Ειδικά γύρω από τα όρια του οικισμού επιβάλλεται η δημιουργία αντιπυρικής ζώνης πλάτους 10 μέτρων.

Πώς γίνονται οι έλεγχοι

Οι έλεγχοι διενεργούνται μέσα στην αντιπυρική περίοδο δειγματοληπτικά, σε ποσοστό ανάλογο της επικινδυνότητας του ακινήτου και αφορούν αποκλειστικά στη διαπίστωση της τήρησης των μέτρων της τεχνικής έκθεσης όπως δηλώθηκαν από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου.

Οι τριμελείς επιτροπές αποτελούνται από έναν δασολόγο ή γεωπόνο, έναν μηχανικό και έναν ακόμα υπάλληλο του Τμήματος Πολιτικής προστασίας της Περιφέρειας. Στην περίπτωση που οι Δήμοι δεν διαθέτουν το σύνολο των εν λόγω ειδικοτήτων, στην επιτροπή μπορούν να οριστούν υπάλληλοι άλλης ειδικότητας σχετικής όμως με το αντικείμενο του κανονισμού, που υπηρετούν σε άλλες υπηρεσιακές μονάδες: Τεχνική υπηρεσία, υπηρεσία Περιβάλλοντος - Πολιτικής Προστασίας, υπηρεσία Δόμησης.

Στην περίπτωση οικισμών, οριοθετημένων ή μη και οικιστικών πυκνώσεων που περιβάλλονται στο σύνολό τους από δασικές, χορτολιβαδικές, αναδασωτέες και λοιπές εκτάσεις, η αξιολόγηση της επικινδυνότητας συντάσσεται για το σύνολο του οικισμού, σε ένα ενιαίο έντυπο, με μέριμνα του αρμόδιου ΟΤΑ.

2. Η τεχνική έκθεση, περιλαμβάνει:

Α. περιγραφή: 

• Του ακινήτου, με ιδιαίτερη αναφορά στη θέση του ως προς τη δασική, αναδασωτέα, κ.λ.π έκταση και στα κρίσιμα σημεία του εντύπου αξιολόγησης που οδήγησαν στην κατάταξή του από πλευράς επικινδυνότητας
• Του ή των κτισμάτων εντός του ακινήτου, με αναφορά στα γεωμετρικά τους χαρακτηριστικά, τα δομικά τους στοιχεία και υλικά
• Του περιβάλλοντος χώρου, των κατασκευών (θέση και υλικά) και εγκαταστάσεών του, καθώς και του είδους, μεγέθους και θέσης των φυτών
• Των γειτονικών ιδιοκτησιών, τυχόν κτισμάτων εντός αυτών και του περιβάλλοντος χώρου τους κατά τα ανωτέρω
• Κάθε άλλου στοιχείου κρίσιμου και συναφούς με το αντικείμενο του κανονισμού.

Β. καθορισμό:

• Των απαιτούμενων προληπτικών μέτρων, μέτρων παθητικής πυροπροστασίας και μέσων ενεργητικής πυροπροστασίας, καθώς και τυχόν συστάσεις προς τους ιδιοκτήτες για το σχέδιο προετοιμασίας εκκένωσης
• Των εργασιών και ενεργειών που πρέπει να γίνουν στην περίπτωση ακινήτων με υφιστάμενα κτίρια για την τήρηση των ανωτέρω προβλεπόμενων μέτρων
• Των κατά περίπτωση απαιτούμενων διοικητικών πράξεων εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών του άρθρου 28 του ν.4495/17, όπως ισχύει.

Παράλληλα συνοδεύεται από σχέδιο κάτοψης του ακινήτου όπου αποτυπώνονται τα απαραίτητα στοιχεία, όπως ενδεικτικά, οι θέσεις των κτισμάτων κύριας και βοηθητικής χρήσης, η πρόσβαση στο ακίνητο, οι ζώνες προστασίας, οι θέσεις και αποστάσεις των δέντρων, οι αποστάσεις των όμορων κτιρίων, κ.λ.π

Τι ισχύει για το κόψιμο των δέντρων

Όσον αφορά στη τυχόν απαίτηση κοπής δέντρων εντός ιδιωτικών ακινήτων, εφόσον πρόκειται για ακίνητα εντός σχεδίου περιοχών και, εντός οικισμού ή και εκτός σχεδίου περιοχών με κτίσματα ανεγερθέντα βάσει οικοδομικής άδειας, για την εφαρμογή των ζωνών προστασίας, αυτή διενεργείται με έκδοση έγκρισης εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, όπου αντί του στοιχείου αα) της περίπτωσης ζ της υπ’ αρίθμ. ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/43266/1174/2020 (Β’ 1843) Απόφασης, υποβάλλεται η τεχνική έκθεση του παρόντος κανονισμού.

«The New Daily Mail» 

Newsroom