Ασφαλώς η αιτία που η Άγκυρα δεν μπορεί ακόμη να διεκδικήσει μεγαλύτερο μερίδιο από τις νέες αμερικανικές business, είναι ο ενεργειακός της δεσμός με τη Ρωσία, ωστόσο τα πάντα θα κριθούν από το «παζάρι» μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν, με την Ουάσινγκτον να γνωρίζει πως δεν έχει τους όγκους για να καλύψει τις μεγάλες τουρκικές ανάγκες. Τα νούμερα της γειτονικής αγοράς που φέτος αναμένεται να κάνει ρεκόρ είναι τεράστια, με ξένους οίκους όπως η S&P Global, να προβλέπουν ότι η ζήτηση για αέριο θα φτάσει φέτος τα 53 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm), εκ των οποίων το 40% ρωσικό, ποσότητα που δύσκολα μπορεί να αντικατασταθεί ολόκληρη από άλλες πηγές. Το υγροποιημένο αέριο πιθανώς να είναι σε θέση να καλύψει το 50% των τουρκικών εισαγωγών, αλλά όχι πριν το 2028, όταν και θα έχουν ολοκληρωθεί οι επενδύσεις στα νέα facilities LNG που δρομολογούν οι ΗΠΑ και το Κατάρ, όπως εκτιμά δημοσιευμα του Modern Diplomacy.
Τούτων δοθέντων, ένα από τα βασικά σενάρια θέλει τους Αμερικανούς να «ανέχονται» στη παρούσα φάση ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να καλύπτει τις εσωτερικές της ανάγκες με ρωσικό αέριο, υπό την προϋπόθεση ότι η χώρα θα σταματήσει να το εξάγει. Σήμερα, εισάγει από το βασικό της προμηθευτή, δηλαδή τη Ρωσία, περίπου 21 bcm που χρησιμοποιεί για τις δικές της ανάγκες, ενώ μέσω του TurkStream υποδέχεται επιπλέον 16 bcm ρωσικού αερίου το οποίο και εξάγει μέσω του Διαβαλκανικού Διαδρόμου (Transbalkan pipeline) προς τη Βουλγαρία και από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη, υπό την ονομασία «Turkish blend» όταν είναι γνωστό ότι το χαρμάνι αφορά κυρίως ρωσικό αέριο.
Εξαγωγέας αμερικανικού αερίου αντί για ρωσικού
Στο ερώτημα τι θα απογίνει ο Διαβαλκανικός Διάδρομος στο σενάριο που καρποφορήσουν οι αμερικανικές πιέσεις και η Τουρκία σταματήσει να στέλνει στην Ευρώπη «καμουφλαρισμένο» ρωσικό αέριο, η απάντηση των ειδικών είναι ότι δεν θα μείνει ανενεργός. Σύμφωνα με τα παραπάνω σενάρια, η Τουρκία θα επιδιώξει να αντικαταστήσει αυτά τα 16 bcm με αμερικανικό LNG, μέσω των πέντε FSRU που διαθέτει, προκειμένου να το εξάγει μέσω της ίδιας διαδρομής προς όλες τις χώρες της περιοχής, ακόμη και στην Ελλάδα, εφόσον οι τιμές του είναι ανταγωνιστικές. Το capacity άλλωστε των ελληνικών υποδομών (35 εκατ. κυβικά μέτρα την ημέρα) υπολείπεται σημαντικά των τουρκικών (161 εκατ. κυβικά την ημέρα) και προφανώς δεν επαρκεί για να καλύψει όλη τη ΝΑ Ευρώπη, όταν από το 2028 και μετά θα μπει οριστικά τέλος στο ρωσικό αέριο.
Το παιχνίδι του ανταγωνισμού μ’ αλλά λόγια στη περιοχή θα ενταθεί και καλό είναι πέραν του ενθουσιασμού και του επικοινωνιακού αντίκτυπου που συνοδεύουν τις ελληνοαμερικανικές συμφωνίες των τελευταίων εβδομάδων να έχουμε πάντα στο μυαλό μας τη μεγάλη εικόνα. Η Τουρκία αισθάνεται μεγάλη πίεση, καθώς η ανάδειξη του Κάθετου Διαδρόμου για την απεξάρτηση της Αν. Ευρώπης από τη Ρωσία υπονομεύει τις υποδομές που μεταφέρουν ρωσικό αέριο στο δικό της έδαφος, όπως ο TurkStream, και γι’ αυτό δεν θα κάτσει με σταυρωμένα τα χέρια. Και επειδή δεν θα ανεχθεί κινήσεις αποκλεισμού της από το ενεργειακό γίγνεσθαι της περιοχής, είναι βέβαιο, όπως εκτιμούν οι ειδικοί, ότι προσεχώς θα δούμε νέα deals μεταξύ τουρκικών Εταιρειών με Αμερικάνους παραγωγούς LNG σε συνέχεια όσων έκλεισαν το Σεπτέμβριο.
Το πρώτο έγινε στο πλαίσιο του φόρουμ Gastech 2025 στο Μιλάνο όταν η κρατική τουρκική Εταιρεία Botas υπέγραψε συμφωνία με την αμερικανική Cheniere για αγορά μέσα στον επόμενο χρόνο ποσότητας 1,2 bcm. Το ακολούθησε λίγες ημέρες αργότερα στη Νέα Υόρκη, συμφωνία 20ετούς διάρκειας της Botas με τη Mercuria για τη προμήθεια 4 bcm αμερικανικού LNG, με έναρξη το 2026. Το τελευταίο αυτό deal έγινε παρουσία του τούρκου Υπ. Ενέργειας Alparslan Bayraktar στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Ο δύσκολος έλεγχος της προέλευσης του αερίου
Επιστρέφοντας στο δικό μας στρατόπεδο, για να διασφαλιστεί ο κεντρικός ρόλος της Ελλάδας στο μεγάλο αμερικανικό σχέδιο για τη ΝΑ Ευρώπη, βασική προϋπόθεση είναι η βιωσιμότητα του Κάθετου Διαδρόμου. Σε αυτή τη λογική θα πρέπει να «διαβαστούν» και οι πρόσφατες δηλώσεις Μητσοτάκη στο Ζάππειο (Σύνοδο P-TEC) ότι το ρωσικό αέριο δεν μπορεί να συνεχίσει να μπαίνει στην Ευρώπη από τη «πίσω πόρτα» δηλαδή μέσω Τουρκίας. Τυχόν συνέχιση του σημερινού καθεστώτος, «θολώνει» το ελληνικό αφήγημα για το νέο ρόλο που διεκδικεί η Ελλάδα ως βασική πύλη αμερικανικού LNG προς την Ευρώπη.
Το ρωσικό αέριο είναι αισθητά φθηνότερο του αμερικανικού, όπως δείχνει και το γεγονός ότι συνεχίζει να καλύπτει το 45% των ελληνικών εισαγωγών. Τα παραπάνω ωστόσο δεν είναι καθόλου απλά και οι ειδικοί κρατούν «μικρό καλάθι» ως προς τη πιστή εφαρμογή της Συμφωνίας στην οποία κατέληξε το τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας. Του ελέγχου δηλαδή της προέλευσης του τουρκικού αερίου προτού εισέλθει σε ευρωπαϊκό έδαφος και όχι μετά, με τον Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας Στ. Παπασταύρου να ζητά από τον Επίτροπο Γιόργκενσεν να καθιερωθεί φόρμα προέγκρισης (preauthorization form), προκειμένου να εφαρμοστεί στην πράξη και να μη μείνει στα λόγια η απόφαση του Συμβουλίου.
Ο μοναδικός τρόπος για να ελέγξει κανείς τη προέλευση του φυσικού αερίου, δηλαδή τα μόρια ατόμων της σύνθεσής του, είναι οι εμπορικοί όροι που το συνοδεύουν. Τόσα χρόνια η Τουρκία επικαλείται το εμπορικό απόρρητο και δεν «ανοίγει» τις συμβάσεις των εξαγωγών που κάνει. Το πρόβλημα θα λυθεί μόνο στο σενάριο που οι Βρυξέλλες αξιοποιήσουν την πολιτική δύναμη που έχουν και αναγκάσουν τη Τουρκία να φανερώσει τις Συμβάσεις που συνοδεύουν τις εξαγωγές της, κατεύθυνση προς την οποία πιέζουν προφανώς και οι Αμερικανοί.
euro2day.gr
«The New Daily Mail»
Newsroom
