Με ρωσικά drones να παραβιάζουν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας και της Ρουμανίας, και μη ταυτοποιημένα, αλλά ύποπτα ρωσικά, να εντοπίζονται στη Δανία, τη Νορβηγία και τη Γερμανία, η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προωθεί μια νέα ασπίδα από ραντάρ και συστήματα αναχαίτισης για την ενίσχυση της άμυνας της ανατολικής πτέρυγας της Ένωσης. Το ονόμασε «τείχος drones» στην ομιλία για την Κατάσταση της Ένωσης τον περασμένο μήνα. Τόσο η ονομασία όσο και η σύλληψη δέχονται επικρίσεις.
Για τις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία μοιάζει με μια λογική απάντηση σε μια κλιμακούμενη απειλή. Ωστόσο, Κράτη πιο απομακρυσμένα από τη Ρωσία εκφράζουν επιφυλάξεις, ανησυχώντας για τη βιωσιμότητα και το κόστος του σχεδίου, τη συμβατότητά του με τα στρατιωτικά πλάνα της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, αλλά και για το εάν πρόκειται για μια προσπάθεια των Βρυξελλών να επεκτείνουν την επιρροή τους στην εθνική αμυντική πολιτική. «Τα drones και τα αντίμετρα κατά drones αποτελούν προτεραιότητα», δήλωσε ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν την Πέμπτη. «Αλλά πρέπει να είμαστε σαφείς: Δεν υπάρχει τέλειο τείχος για την Ευρώπη· μιλάμε για ένα σύνορο 3.000 χιλιομέτρων· πιστεύετε ότι είναι απολύτως εφικτό; Η απάντηση είναι ''όχι''».
Ο Επίτροπος Άμυνας Αντριους Κουμπίλιους, πρώην Πρωθυπουργός της Λιθουανίας, έσπευσε να υπερασπιστεί την πρόταση. Επισήμανε ότι το αρχικό σχέδιο για την προστασία Πολωνίας και Βαλτικών χωρών από drones θα κόστιζε περίπου 1 δισ. ευρώ, ενώ η εγκατάσταση δυνατοτήτων εντοπισμού θα μπορούσε να ολοκληρωθεί σε λιγότερο από έναν χρόνο. Ωστόσο, παραδέχθηκε ότι ο όρος «τείχος» ίσως δημιουργεί λανθασμένες εντυπώσεις. «Δεν θα είναι μια νέα Γραμμή Μαζινό», είπε, αναφερόμενος στα γαλλικά οχυρωματικά έργα που παρακάμφθηκαν επιτυχώς από τη Γερμανία στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι η Επιτροπή μπορεί να υπερεκτιμά τις δυνατότητες του σχεδίου. «Ελπίζω να μην θεωρεί κανείς το τείχος drones ως εύκολη λύση στα αμυντικά μας προβλήματα», δήλωσε η Χάνα Νόιμαν, Γερμανίδα Ευρωβουλευτής των Πρασίνων και μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Ένα τείχος drones δεν θα μας προστατεύσει από κυβερνοεπιθέσεις, ούτε θα συμβάλει στην αεράμυνα, την παραγωγή πυρομαχικών ή στα βαθύτερα ζητήματα που αφορούν τις δομές λήψης αποφάσεων και τους κανόνες εμπλοκής».
Κοινοτικοί πόροι για την αντιμετώπιση των drones
Οι αποκλίσεις είναι ιδιαιτέρως προβληματικές καθώς οι Βρυξέλλες, σε συνεργασία με τα Κράτη πρώτης γραμμής, θέλουν να χρησιμοποιήσουν ευρωπαϊκά κονδύλια για τη χρηματοδότηση του τείχους drones· για να συμβεί αυτό απαιτείται ομοφωνία όλων των Πρωτευουσών. Η απροθυμία των χωρών του Νότου, η Ιταλίδα Τζόρτζια Μελόνι και ο Έλληνας Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσαν κατά τη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης ότι τα ευρωπαϊκά αμυντικά έργα πρέπει να ωφελούν το σύνολο της Ένωσης, όχι μόνο την ανατολική της πτέρυγα, προκάλεσε εκκλήσεις για «αλληλεγγύη» από τα πιο εκτεθειμένα Κράτη.
«Έχουμε δείξει αλληλεγγύη τις τελευταίες δύο δεκαετίες, για παράδειγμα στην Covid, στην οικονομία, στη μετανάστευση. Τώρα είναι η στιγμή να δείξουμε αλληλεγγύη στην ασφάλεια», δήλωσε ο Πρωθυπουργός της Φινλανδίας Πέτερι Όρπο στο POLITICO. Η διαφωνία αυτή αποτυπώθηκε έντονα στην Κοπεγχάγη, τόσο δημόσια όσο και στις κλειστές συζητήσεις. Στην αίθουσα, ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς επέκρινε έντονα το σχέδιο, σε τόνους που ένας διπλωμάτης με γνώση της συζήτησης χαρακτήρισε «ιδιαιτέρως σκληρούς».
Άμυνα έναντι της Ρωσίας
Παρά τις αντιπαραθέσεις για το μέγεθος, αλλά και την ονομασία, του τείχους drones, λίγοι διαφωνούν στο ότι η Ευρώπη πρέπει να βελτιώσει την ικανότητά της να αντιμετωπίζει ρωσικά UAV. Η Ένωση δεν διαθέτει τεχνολογίες εντοπισμού που να επιτρέπουν την εύκολη ανίχνευση μη επανδρωμένων, και όταν μαχητικά του ΝΑΤΟ κατέρριψαν τρία ρωσικά drones πάνω από την Πολωνία τον περασμένο μήνα, χρησιμοποίησαν πυραύλους αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων για να καταρρίψουν ρωσικά Gerbera που κόστιζαν περίπου 10.000 δολάρια το καθένα.
Παρά τις ενστάσεις στην Κοπεγχάγη, τελικά οι ηγέτες της Ε.Ε. ενέκριναν τις αμυντικές προτάσεις της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένου του τείχους drones, γεγονός που σημαίνει ότι αναμένεται να προχωρήσει σε κάποια μορφή. Ωστόσο, οι λεπτομέρειες για το χρονοδιάγραμμα, το κόστος και τις επιχειρησιακές δυνατότητες παραμένουν αδιευκρίνιστες. Και η «επωνυμία» πιθανότατα θα αλλάξει. Την Τετάρτη, η Πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν μίλησε για ένα «ευρωπαϊκό δίκτυο μέτρων κατά των drones». Όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφο γιατί δεν χρησιμοποίησε τον όρο «τείχος drones», απάντησε: «Δεν με ενδιαφέρει ιδιαίτερα η ονομασία, αρκεί να λειτουργεί».
Η ενίσχυση των αντι-drone μέτρων είναι εύλογη σε μια περίοδο που η Ρωσία δοκιμάζει την ανθεκτικότητα της άμυνας του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, τα μέτρα δεν αποτελούν πανάκεια, ιδίως εάν η αντιπαράθεση με τη Μόσχα πλησιάσει σε ολοκληρωτικό πόλεμο. «Ένα τείχος drones μπορεί να λειτουργήσει σε περιφερειακό επίπεδο, στις χώρες της Βαλτικής μπορείς να στήσεις μια στατική άμυνα», δήλωσε ο αναλυτής άμυνας και Διευθυντής προγραμμάτων του Ιδρύματος Μπέρτελσμαν, Κρίστιαν Μέλινγκ. «Όμως τα drones είναι μόνο τα ''δάχτυλα''· αν θέλεις να νικήσεις, πρέπει να στοχεύσεις το ''κεφάλι'': Τη Διοίκηση, τα logistics και τη βιομηχανική ικανότητα παραγωγής». Τα κράτη πρώτης γραμμής δεν έχουν αυταπάτες ότι ένα τείχος drones από μόνο του θα επαρκούσε για να αποτρέψει μια ρωσική επίθεση. Ωστόσο, υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνει κάτι για να αποθαρρυνθεί η Μόσχα.
ΑΜΠΕ
«The New Daily Mail»
Newsroom