Κρίσιμη αποστολή του Υπουργού Εξωτερικών στη Βεγγάζη
Ήταν 16 Ιανουαρίου του 2021, όταν ο επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού, Στρατάρχης Χαφτάρ, επισκεπτόταν αιφνιδιαστικά την Αθήνα, καταγγέλλοντας τον αρνητικό παρεμβατικό ρόλο της Άγκυρας και χαρακτηρίζοντας «άκυρο» το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Από τότε, μέσα σε 4,5 χρόνια, άλλαξαν πολλά, με πρώτο το άρμα που επιλέγει να στηρίξει ο Χαλίφα Χαφτάρ. Πλέον, ο πάλαι ποτέ «δικός μας άνθρωπος» διάκειται θετικά προς αυτούς που τότε κατήγγειλε και έχει απομακρυνθεί από την Αθήνα, ανακατεύοντας την τράπουλα των γεωπολιτικών ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τελευταία «χτυπήματα», η διαφαινόμενη πρόθεση να εξεταστεί η κύρωση της παράνομης και χωρίς έννομο αποτέλεσμα συμφωνίας Άγκυρας - Τρίπολης από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και η επιθετική προς την Ελλάδα ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Λιβύης, με αφορμή τον διαγωνισμό για την εξερεύνηση υδρογονανθράκων, νότια της Κρήτης. Την ίδια ώρα, ανεξέλεγκτα φεύγουν από τις λιβυκές ακτές προς την Κρήτη χιλιάδες μετανάστες/πρόσφυγες, προκαλώντας εύλογη ανησυχία σε Αθήνα πρωτίστως, αλλά και Βρυξέλλες. Μέσα σε αυτό το βαρύ κλίμα και ενώ η βορειοαφρικανική χώρα εξακολουθεί να παραμένει χωρισμένη στα δύο, ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης επισκέπτεται σήμερα την Βεγγάζη, και στις 15 Ιουλίου την δυτική Λιβύη, προκειμένου να βελτιωθούν οι διακρατικές σχέσεις, να αμβλυνθούν κατά το δυνατόν, οι υφιστάμενες διαφορές και να διευρυνθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας και με τις δύο πλευρές της χώρας.
Δίκαιο της Θάλασσας
Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, με δεδομένο ότι οι δύο χώρες έχουν αντικείμενες ακτές, θα θέσει ζήτημα επανέναρξης των συζητήσεων για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ τους, που είχαν διακοπεί τα τελευταία χρόνια, υπό την προϋπόθεση αυτή να γίνει με βάση το διεθνές δίκαιο και τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Όπως ακριβώς έγινε και η χάραξη της ΑΟΖ μεταξύ Λιβύης και Μάλτας.
Η Αθήνα, θα πει ο κ. Γεραπετρίτης, τάσσεται υπέρ του διαλόγου και της σχέσης καλής γειτονίας με την άλλη πλευρά, χωρίς ωστόσο να μπει ποτέ «σε μια λογική πλειοδοσίας και εξαγοράς». Στην πραγματικότητα, λένε στην Κυβέρνηση, οι διπλωματικές σχέσεις Αθήνας - Βεγγάζης δεν έχουν διακοπεί, αφού το ελληνικό Προξενείο στη Βεγγάζη ήταν από τα πρώτα που λειτούργησαν το 2021, με την εγκαθίδρυση της Κυβέρνησης Χαφτάρ και διατηρεί συνεχείς συνομιλίες με αξιωματούχους της Κυβέρνησης της χώρας. «Το τουρκολιβυκό είναι ένα άκυρο μνημόνιο. Δεν έχει καμία νομική ισχύ έναντι τρίτων, δεν έχουν αντικείμενες ακτές η Τουρκία με τη Λιβύη και δεν το αναγνωρίζει καμία τρίτη χώρα, τελεία και παύλα», δήλωσε εντός της εβδομάδας ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, στον απόηχο του μνημονίου συνεργασίας Τρίπολης και Άγκυρας για τη διεξαγωγή γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές.
Η ελληνική πλευρά επικαλείται, προς ενίσχυση των θέσεών της, αφενός την νέα αναφορά στα συμπεράσματα της τελευταίας Συνόδου Κορυφής, που ουσιαστικά «επιβεβαιώνει ότι το κείμενο μεταξύ Τουρκίας και κάποιων Αρχών της Λιβύης είναι παράνομο» και αφετέρου τη στάση της Αιγύπτου, η οποία φέρεται να παραμένει επιφυλακτική απέναντι σε οποιαδήποτε ανατροπή του υφιστάμενου καθεστώτος στο θέμα της θαλάσσιας οριοθέτησης. Μάλιστα, ο Υπουργός Εξωτερικών της χώρας Μπαντρ Αμπντελαάτι έθεσε το θέμα ακύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου στον ανώτερο Αμερικανό Σύμβουλο για την Αφρική, Μόσαντ Μπούλο.
Αυξημένες ροές
Ακόμα πιο σοβαρό πρόβλημα θεωρούν στην Κυβέρνηση το μεταναστευτικό, το οποίο για την Ελλάδα έχει μετατοπιστεί από τα ανατολικά στα νότια σύνορά της. Η πίεση σε Γαύδο και Κρήτη έχει αρχίσει να γίνεται πολύ έντονη και με παρέμβαση του Κυριάκου Μητσοτάκη προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το θέμα των αυξημένων μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη ήρθε στο επίπεδο της Ε.Ε. «Όσο περισσότερο έχουμε μια αστάθεια στην Αφρική, τόσο περισσότερο ο Νότιος Διάδρομος από τη Λιβύη θα ενεργοποιείται», δήλωσε πρόσφατα ο Υπουργός Εξωτερικών, που θα τονίσει κατά τις επαφές του στη Λιβύη την ανάγκη, «οι Αρχές της χώρας να συνεργαστούν για τη μείωση των ροών».
Το ζήτημα, σημειώνουν στην Κυβέρνηση, είναι και ευρωπαϊκό και η συνδρομή της Ε.Ε. προς τη Λιβύη περνά μέσα από τη χώρα μας. Στο πλαίσιο αυτό και για την άσκηση ακόμα μεγαλύτερης πίεσης, την Τρίτη θα επισκεφθούν τόσο τη δυτική όσο και την ανατολική Λιβύη ο Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης της Ε.Ε. Μάγκνους Μπρούνερ, ο οποίος συναντήθηκε την περασμένη εβδομάδα με τον πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου, μαζί με τους Υπουργούς Μετανάστευσης της Ελλάδας, Θάνο Πλεύρη, της Ιταλίας και της Μάλτας. Οι τρεις χώρες υιοθετούν κοινή πολιτική στο συγκεκριμένο πρόβλημα.
Η θέση του Πρωθυπουργού είναι ότι οι Αρχές της ανατολικής Λιβύης «οφείλουν να αναλάβουν δράση για να μειωθούν οι ροές προς την Ελλάδα, προκειμένου να μην παγιωθεί νέα μεταναστευτική οδός». Από την πλευρά της, η χώρα μας, διαμηνύει ότι θα κάνει αυτό που της αναλογεί, συνεργαζόμενη με τις λιβυκές Αρχές, ώστε να διασφαλιστεί ότι αυτά τα σκάφη δεν θα αναχωρούν καν από τις ακτές της Λιβύης. Οι αυξημένες ροές ανάγκασαν την Πολιτεία να «δράσει αποτρεπτικά», σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, και να προχωρήσει στη μόνιμη παρουσία πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού έξω από τη Λιβύη. Πρωτοβουλία που έχει αξιολογηθεί ποικιλοτρόπως στο εσωτερικό της χώρας.
ΑΜΠΕ
«The New Daily Mail»
Newsroom
