«Δεν... σώζεται το Ασφαλιστικό χωρίς την επανασύσταση ενός ισχυρού αποθεματικού κεφαλαίου για τις συντάξεις», δηλώνει στην «Ημερησία» ο ομότιμος καθηγητής του Παντείου και πρώην επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ Σ. Ρομπόλης, ο οποίος τέθηκε επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας που συγκροτήθηκε υπό την εποπτεία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκη και, σε συνεργασία με τον αναπληρωτή υπουργό Κοινωνικής Ασφάλισης Δ. Στρατούλη και τον γ.γ. Γ. Ρωμανιά, θα εκπονήσει το ελληνικό σχέδιο στήριξης των Ταμείων.
Το σχέδιο, σύμφωνα με τον προγραμματισμό των αρμόδιων κυβερνητικών στελεχών, θα είναι έτοιμο το αργότερο έως τον ερχόμενο Ιούνιο και, όπως εκτιμούν, θα αποτελέσει ένα ισχυρό «χαρτί» στη διαδικασία τόσο της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές όσο και της νέας μεταρρύθμισης του Ασφαλιστικού που, εκ των πραγμάτων, δρομολογείται να γίνει στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του γενικότερου δημοσιονομικού προβλήματος της χώρας.
To χρονοδιάγραμμα
Το χρονοδιάγραμμα για τη δημιουργία του «κουμπαρά» προβλέπει την ακριβή καταγραφή, στα τέλη Απριλίου - αρχές Μαΐου, των χρηματοδοτικών αναγκών για τις συνταξιοδοτικές παροχές των Ταμείων και του Δημοσίου, με τη συλλογή επικαιροποιημένων στοιχείων για τη βάση των ασφαλισμένων και το ύψος των υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων και των απλήρωτων συντάξεων και τη λήψη πολιτικής απόφασης, έως τον Ιούνιο, για τις «πηγές» χρηματοδότησης.
Τα ελλείμματα
Στόχος είναι να καταγραφούν και να «καλυφθούν» από νέους πόρους, εκτός της εργασίας, οι χρηματοδοτικές ανάγκες για τις συνταξιοδοτικές παροχές. Κατά προτεραιότητα για την ερχόμενη πενταετία που θεωρείται η πρώτη κρίσιμη περίοδος για τα οικονομικά των Ταμείων τα οποία βρίσκονται σε καθεστώς ταμειακής «ασφυξίας» μετά τα χρόνια του Μνημονίου και υπολογίζεται ότι θα χρειάζονται, σε ετήσια βάση, επιπλέον έσοδα από 1 δισ. έως και 3 δισ. ευρώ για να καταβάλουν τις συντάξεις. Τα ποσά αυτά, όπως εξηγεί ο Σ. Ρομπόλης, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να εξευρεθούν «εσωτερικά» από το σύστημα, δηλαδή από... αυξήσεις εισφορών, νέες μειώσεις συντάξεων ή νέες αυξήσεις των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. (Αναλογιστές εκτιμούν ότι θα χρειαζόταν είτε να αυξηθούν οι εισφορές κατά 40%, είτε να μειωθούν οι συντάξεις κατά επιπλέον 45%, εκτός κι αν τα όριο ηλικίας συνταξιοδότησης οριζόταν στα... 82 έτη!).
Μόνο για φέτος τα Ταμεία προϋπολογίζουν ταμειακό έλλειμμα άνω του 1 δισ. ευρώ, εφόσον δεν καταβάλλουν τις απλήρωτες συντάξεις, ενώ οι παροχές που έχει «υποσχεθεί» η κυβέρνηση, δηλαδή κατάργηση ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές, χορήγηση 13ης σύνταξης σε όσους λαμβάνουν έως 700 ευρώ από συντάξεις, αναθεώρηση μαθηματικού τύπου για τα εφάπαξ, «κοστίζουν» επιπλέον 1,2 δισ. ευρώ. Μέρος των ελλειμμάτων θα «καλυφθεί», όπως και τα προηγούμενα χρόνια, από τους επιμέρους «ανοικτούς», για τον σκοπό αυτό, λογαριασμούς του ΑΚΑΓΕ (π.χ. επιχορήγηση ΕΤΕΑ και Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων).
Ωστόσο, το ταμειακό πρόβλημα θα υπάρχει και τον... επόμενο χρόνο, επιδεινούμενο μάλιστα λόγω της αύξησης των συνταξιούχων και χωρίς να υπάρχει προοπτική κάποιας θεαματικής αύξησης των εσόδων από την απασχόληση, ακόμη κι αν η οικονομία ξεφύγει από το «χείλος» της χρεοκοπίας και «πάρει μπροστά» παραμένοντας, ωστόσο, σε συνθήκες δημοσιονομικής στενότητας. Δεύτερη περίοδος «δοκιμασίας» του συστήματος, με ανάγκες πρόσθετης χρηματοδότησης με επιπλέον 6,5 δισ. - 7 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, θα είναι από το 2023 και μετά, οπότε προβλέπεται μεγάλη αύξηση του αριθμού των νέων συνταξιούχων (Θα αρχίσουν να συνταξιοδοτούνται οι baby boomers, όσοι γεννήθηκαν την πενταετία 1960 - 1965).
Οι πηγές χρηματοδότησης
Με αυτά τα δεδομένα, η δημιουργία και η ενεργοποίηση του Ταμείου Εθνικού Πλούτου και Κοινωνικής Ασφάλισης θεωρείται «κλειδί» για τη διασφάλιση σταθερής ροής χρηματοδότησης που θα εξασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητα και την κοινωνική αποτελεσματικότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στα επόμενα χρόνια. Στις «πηγές» χρηματοδότησης που, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν «κλειδώσει» περιλαμβάνονται:
1. Η παρακράτηση ποσοστού επί των εσόδων από τον ΦΠΑ.
2. Η παρακράτηση μεριδίου από τα πρόστιμα που επιβάλουν οι φορολογικές αρχές, οι ανεξάρτητες αρχές (Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών, ΕΣΡ, Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας κ.α.), οι επιθεωρητές εργασίας για την αδήλωτη εργασία και η αστυνομία για τις παραβάσεις του ΚΟΚ.
3. Ποσοστό επί των κερδών στα τυχερά παιχνίδια.
4. Ποσοστό από την υπεραξία των ακινήτων της δημόσιας περιουσίας που έχει «περάσει» στο ΤΑΙΠΕΔ.
5. Τέλος στις συμβάσεις παραχώρησης δημοσίων έργων.
6. Ποσοστό επί του κέρδους που αποκομίζουν προμηθευτές του Δημοσίου.
7. Ποσοστό επί των μελλοντικών εσόδων από τους υδρογονάνθρακες.
«Η λίστα δεν είναι περιοριστική και θα διευρυνθεί μέσα από διαβουλεύσεις που θα γίνουν», υπογραμμίζουν στελέχη του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Στο Ταμείο θα εισρεύσουν, το 2019, και τα αποθεματικά του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης των Γενεών που δημιουργήθηκε το 2008 και εξακολουθεί να τροφοδοτείται από μέρος των εσόδων του ΦΠΑ και των κοινωνικών πόρων, καθώς και από τις εισφορές των ήδη συνταξιούχων.
«Ημερησία»
''The New Daily Mail''
Newsroom
